اسم قاضی که همین دیروز پیشش بودید یادتان نمی‌آید؟ هنوز به آقای قاضی می‌گویید آقایِ «چیز»؟ سرتان شلوغ است و احساس می‌کنید نمی‌توانید خیلی موضوعات را به یادآورید؟ شما پیر نشده‌اید. شما فراموشی نگرفته‌اید. شما فرسوده نشده‌اید. شما تنها باید روش‌های آسان و راحت به یادسپاری را یاد بگیرید. روش‌هایی که ذهن شمارا قوی می‌کند و از گرفتن آلزایمر نجات می‌دهد. راستش من هم وقتی اسم همکارهایم یادم نمی‌آمد با خودم می‌گفتم نکند دارم آلزایمر می‌گیرم؛ اما الآن با این روش‌ها به این ترس خودم می‌خندم. این روش‌ها فوق‌العاده آسان است. شما هم خلی وقت‌ها بکار برده‌اید. فقط نمی‌دانستید این‌ها روش‌های علمی و اصولی به یادسپاری است.
فارغ از این‌ها، اگر به موکل نشان دهیم دارای حافظه‌ای قوی هستیم بخشی از راه سخت اعتمادسازی را رفته‌ایم. پس با من همراه باشید تا به شما نشان دهم چگونه می‌توانید قهرمان شماره یک حافظه کانون وکلای مرکز شوید.
فرآیند به یادسپاری اسامی در ذهن چگونه است؟
وقتی ما نام قاضی را می‌شنویم یکی از سه کار را انجام می‌دهیم:
الف- تصویر ذهنی از قاضی در ذهنمان می‌سازیم. در ذهن یک برچسب حاوی نام قاضی به آن تصویر می‌زنیم. تصویری از شکل قاضی و شکل اسمش به ذهن می‌سپاریم. به این روش می‌گویند رمزگذاری دیداری.
ب- صدا و آهنگ اسمش را به ذهن می‌سپاریم. لحنی که به اسمش می‌دهیم. این روش به رمزگذاری شنیداری معروف است.
ج- بعضی‌اوقات به دلیل تشابه نام آقای قاضی به شخصی که به‌خوبی می‌شناسیم نام قاضی را به آن ربط می‌دهیم. این روش را رمزگذاری معنایی می‌گویند.
در این مرحله که حدوداً سه ثانیه طول می‌کشد نام آقای قاضی وارد حافظه کوتاه‌مدت ما می‌شود. ما تنها ۳۰ ثانیه فرصت داریم که این نام را به یک‌چیزی در حافظه درازمدت قلاب کنیم تا در ذهن بماند. معمولاً به دلیل اینکه در همان لحظه موضوعی برای قلاب به یاد ما نمی‌آید سعی می‌کنیم برای جلوگیری از دست رفتن این اطلاعات آن را در ذهن مرور کنیم.
تا زمانی که اطلاعات را در پیش خود تکرار یا مرور کنیم در حافظه کوتاه‌مدت باقی می‌ماند. تکرار برای اطلاعاتی مفید است که صرفاً می‌خواهیم آن‌ها را مورداستفاده قرار دهیم و بعد از مدتی فراموششان کنیم؛ مانند شماره تلفنی که نیاز به حفظ کردنش نداریم. تا قبل از شماره‌گیری چند بار تکرار می‌کنیم که بتوانیم شماره را درست بگیریم.
برای مطلبی که قصد داریم بیشتر در حافظه‌مان بماند و وارد حافظه درازمدت ما بشود باید کار دیگری کرد. باید علاوه بر مرور ذهنی، مطالب جدید را به مطالب قبلاً آموخته‌شده ربط دهیم. در این حالت مرور ذهنی سبب انجام می‌شود که بتوانیم به کمک آن بین مطالب جدید و قدیم ارتباط لازم را ایجاد کنیم.
اطلاعات برای مدت بیست‌تا سی ثانیه در حافظه کوتاه‌مدت باقی می‌مانند و اگر تکرار نشوند فراموش می‌شوند؛ بنابراین در هرلحظه اطلاعات زیادی به این حافظه وارد و اطلاعات زیادی خارج می‌شوند. فراموش‌شدن سریع اطلاعات از حافظه کوتاه‌مدت بسیار مفید است. بدون این فراموشی، ذهن با انبوهی از اطلاعات غیرضروری انباشته می‌شد. ما به‌تمامی اطلاعاتی که وارد حافظه کوتاه‌مدتمان می‌شود نیاز نداریم. برای نمونه، وقتی‌که جمله‌ای را می‌خوانیم یا می‌شنویم تمام کلمات آن را تا زمانی که معنی جمله را درنیافته‌ایم در حافظه نگه می‌داریم؛ اما پس‌ازآنکه معنی جمله را فهمیدیم دیگر نیازی به خود کلمات نداریم. در این حالت به‌سرعت آن‌ها را فراموش می‌کنیم.
از ویژگی‌های مهم حافظه کوتاه‌مدت یا حافظه فعال این است که تمام تصمیمات جاری زندگی به کمک آن گرفته می‌شوند. از حل کردن مسائل مختلف گرفته تا رفتار کردن و در ارتباط بودن با آدم‌ها. درهم این‌ها اتکا ما به این حافظه است. هرچند که اطلاعات موردنیاز برای حل کردن مسائل از خارج از حافظه کوتاه‌مدت می‌آیند، اما عمل واقعیِ حل مسئله تنها بر اساس اطلاعاتی است که در حافظه کوتاه‌مدت موجودند ممکن است.
قبل از حافظه کوتاه‌مدت یک حافظه مهم دیگر داریم که کمتر بدان پرداخته‌شده است. این حافظه را حافظه حسی می‌گویند. هر اطلاعاتی که از سوی حواس پنج‌گانه ما دریافت شود اول وارد حافظه حسی می‌شود و اگر بدان توجه کنیم وارد حافظه کوتاه‌مدت می‌شود. این خیلی موضوع مهمی است. ما خیلی صداهایی که در اطرافمان است را نمی‌شنویم. درصورتی‌که این صدا وجود دارد. تنها زمانی می‌شنویم که بدان توجه کنیم. همین الآن چشم‌های خود را ببندید و سعی کنید همه صداهای اطراف خود را بشنوید. مطمئنم الآن با خود می‌گویید وای چقدر صدا می‌شنوم. بله درست است این‌همه صدا در اطراف ما بود و ما نمی‌شنیدیم. همین موضوع در مورد خواندن مطالبی که حین خواندن ذهنمان به‌جای دیگری پرت می‌شود وجود دارد. درست است آن خط را خوانده‌ایم ولی چون توجه نکرده‌ایم انگار تازه داریم می‌خوانیمش.
پس اولین مرحله از به یادسپاری توجه است. برای تقویت توجه توصیه می‌کنم از همین الآن به هر مزه و بوی هر چیزی که می‌خواهید بخورید یا بنوشید توجه کنید. قبل از اینکه سیب را گاز بزنید برای چند ثانیه آن را بو کنید. به بوی سیب توجه کنید. بعد از بو کردن سیب، آن را گاز بزنید. اولین گاز را که زدید سعی کنید به مزه سیب توجه کنید. همین کار بسیار ساده و لذت‌بخش باعث تقویت حافظه شما می‌شود. ضرر ندارد فقط یک روز امتحان کنید.
روش‌های به یادسپاری اطلاعات چیست؟
اجازه دهید قبل از آنکه وارد بحث تکنیک‌های به یادسپاری شوم در مورد فراموشی باهم کمی صحبت کنیم. منظور از فراموشی ناتوانی ما در یادآوری اطلاعات از حافظه درازمدت است. جالب است بدانید بسیاری از اطلاعاتی را که ما فکر می‌کنیم فراموش کرده‌ایم، هرگز وارد حافظه درازمدت ما نشده است؛ یعنی آن‌ها را به‌درستی نیاموخته‌ایم. پس یادگیری به ورود اطلاعات به حافظه درازمدت و فراموشی خروج اطلاعات از این حافظه است.
خوب است به دلایل فرواشی از انواع حافظه هم اشاره شود.
دلیل فراموشی از حافظه حسی ما بی‌توجهی است؛ یعنی اگر به آنچه از طریق حواس پنج‌گانه وارد می‌شود بی‌توجه باشیم سریع فراموش می‌شود.
علت فراموشی اطلاعاتی که وارد حافظه کوتاه‌مدت ما می‌شوند پر شدن این حافظه است. اندازه و گنجایش این حافظه محدود است؛ بنابراین با ورود اطلاعات جدید عملیات جانشینی روی می‌دهد و باعث از دست رفت اطلاعات در ذهن می‌شود.
اطلاعاتی که وارد حافظه درازمدت می‌شود هم به‌راحتی خارج نمی‌شود. مگر با عملیاتی که نیازی نیست در اینجا بدان پرداخته شود.
اما برسیم سروقت یادگیری برخی تکنیک‌ها برای یادسپاری:
تکرار و مرور:
منظور از تکرار عمدتاً گفتن یک مطلب برای خود با صدای بلند یا آهسته است. ساده‌ترین نوع تکرار یا مرور باهدف نگهداری یک موضوع در حافظه موقتی یا حافظه کوتاه‌مدت تا زمان استفاده از آن انجام می‌شود. مثلاً وقتی‌که ما شماره تلفنی را از روی دفترچه تلفن نگاه می‌کنیم و گوشی تلفن در فاصله‌ای دور از ما قرار دارد و تا زمان رسیدن به گوشی و گرفتن شماره آن را با صدای بلند یا آهسته تکرار می‌کنیم تا از فراموش‌شدنش جلوگیری کنیم. نام قاضی یا موکل را هم می‌توانیم با تکرار پیاپی و به یادسپاری آهنگ و نوع تلفظ نام قاضی در حافظه بلندمدت خود قرار دهیم. به یاد داشته باشیم بهترین روش قلاب کردن آن نام به نامی آشنا یا موضوعی آشنا است. مثل به یادآوری نام «دکتر اعرابی» به این معنا که فامیل آقای قاضی جمع مکسر عرب است.
بسط دادن:
گسترش و بسط معنایی به‌عنوان افزودن اطلاعات تازه و ربط دادن آن‌ها به اطلاعات قبلاً آموخته‌شده است. به کمک این روش بین آنچه از قبل می‌دانستیم با آنچه می‌خواهیم یاد بگیریم پل ارتباطی ایجاد می‌کنیم. این کار را از راه افزودن جزئیات بیشتر به مطلب تازه، خلق مثل‌ها و موردهایی برای آن، ایجاد تداعی بین آن و اندیشه‌های دیگر و استنباط کردن آن انجام می‌شود.
تصویرسازی:
برای این روش باید تصویر آقای قاضی را در ذهن تجسم کنید و ببینید آیا این فامیل با او سازگار است یا خیر. یا اطلاعات در داخل پرونده را به‌صورت داستان در ذهن تصویرسازی کنید. تلاش کنید بین اطلاعاتی که دریافت می‌کنید و قصد دارید در ذهنتان باقی بماند ارتباط منطقی ایجاد کنید.
کلمه کلیدی:
در این روش با استفاده از یک کلمه آشنا دو کلمه به هم ربط داده و به‌طور معنی‌دار به حافظه بسپارید. این روش دارای دو مرحله است. ابتدا برای یادگیری یک کلمه بیگانه یک کلمه آشنا ترجیحاً کلمه‌ای که عین باشد (مثل میز صندلی) انتخاب می‌شود. این کلمه بعداً با استفاده از یک تصویر ذهنی یا یک جمله، معنی کلمه بیگانه یا کلمه آشنا تداعی می‌شود. مثلاً به یادآوری کلمه خیار مجلس به وجود خیاری در مجلس و نقش اساسی بازی کردن آن خیار در آن مجلس.
چه بخوریم که حافظه قوی داشته باشیم؟
اگر می‌خواهید واقعاً حافظه قوی داشته باشید دو توصیه اساسی غذایی دارم. اول: آب به مقدار زیاد بنوشید. نگذارید هیچ‌وقت از سر تشنگی آب بخورید. همیشه آب بدنتان تأمین باشد. منظورم دقیقاً آب است. نه چای و نوشیدنی دیگر. فقط آب. به خودتان قول دهید به میزان کافی آب می‌نوشید. دوم: شکر نخورید. نخوردن شکر به هر نحو. چه شکر در چای، چه شکر در شیرینی یا هر چیز دیگر. با حذف شکر تفاوت زیادی در یادآوری و یادسپاری ایجاد می‌کنید.
تأکید می‌کنم: آب بخورید. شکر نخورید.
- نویسنده : رضا ایازی
- منبع : وکیل بهتر
